بررسی کنش های گفتاری در کشف المحجوب هجویری با تکیه بر نظریه سرل

کشف­المحجوب ازقدیمی­ترین ومهم ترین متون نثرعرفانی قرن پنجم است؛ به همین دلیل از زوایای مختلف موردتوجه محققان ادبی به ویژه عرفان پژوهان بوده وموردتحلیل و کنکاش بانگاه کلاسیک به شرح و تفسیر متن آن پرداخته­اند. دراین مقاله، بارویکردی نووبراساس نظریه­ی کنش­گفتاری جان راجرز سرل و طبقه بندی پنجگانه او از کنش های گفتاری و نمونه برداری سیستماتیک پاره­گفتارهای کشف­المحجوب ، تحلیل شده است که یکی از مبانی ایجاد ارتباط کلامی و از مباحث مهم زبان شناسی وتحلیل گفتمان به شمار می­رود. این نظریه با تکیه بر کنش­های گفتاری ساختار متن را با توجه به موقعیت اجتماعی افراد تحلیل می­کند از دیدگاه سرل هر شخص هنگام سخن گفتن فعلی را انجام می­دهد و مخاطب با توجه به بافت آن را درک می­کند. ومقصود از فعل (کنش) گفتاری به معنای خاص ان کاری است که گوینده ضمن سخن انجام می دهد. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی کنش­های گفتاری در متن کشف المحجوب را واکاوی می­کند. نتایج بدست آمده نشان می­دهد کنش­های گفتاری اظهاری بیشترین بسامد را داردکه بانگاه تازه ی هجویری تازمان وی، باورهای تصوف خویش که تلفیقی ازطریقت وشریعت است و بیشترباتوجیهات قرآن وحدیث و مشایخ وعرفای  قبل وهم دوره ی خود اظهارمی شود.